Byron blog
Bij de lancering van de website van het Nederlands Byron Genootschap (16 februari 2023)
Beste lezer,
Ik zend u dit vanaf een of andere vreemde plek die u nooit tijdens uw leven zult zien. Op 19 april is het 199 jaar geleden dat ik in Missolonghi in Griekenland op 36-jarige leeftijd stierf. Veel te jong natuurlijk, maar koorts, zoals u waarschijnlijk wel weet, gaat zijn eigen gang.
Voor wat betreft mijn carrière als schrijver, ik begon met het schrijven van gedichten gedurende mijn jaren op Trinity College in Cambridge en mijn eerste bundel gedichten, Hours of Idleness – met enkele gedichten uit een eerdere, privé uitgegeven, bundel – werd in 1807 gepubliceerd. Dat leidde weer tot iets anders: de negatieve kritiek en het feit dat enkele van de boeken werden vernietigd zetten mij aan tot het schrijven van English Bards and Scotch Revievers, waarin ik een deel van de toen bestaande literaire wereld belachelijk maakte. Zou ik ooit nog een beroemd dichter worden?
Tijdens mijn Grand Tour van Zuid Europa, en vooral in Griekenland, ontdekte ik de onderwerpen die mijn naam als dichter zouden vestigen. Nadat in 1812 de eerste twee canto’s van Childe Harold uitgegeven waren, kon ik de Londense jetset (en het Hogerhuis) betreden. Boekverkopers stonden in rijen bij de ramen van de uitgeverij van John Murray om mijn werken in ontvangst te nemen. Van één, The Corsair, werden wel 10.000 exemplaren verkocht op de dag dat het uitgegeven werd. Niet slecht voor het begin van de negentiende eeuw, hè? Niet erg verschillend van de jaren zeventig in de twintigste eeuw toen de fans voor de openingstijden al in de rij voor de platenwinkels stonden om de laatste plaat van hun favoriete artiest te pakken te krijgen. Ik denk dat ik wel kan zeggen dat ik een popartiest avant la lettre was.
Ik was natuurlijk niet de enige die zo’n reis ondernam. Dat is vele malen gedaan, ook in de generaties die volgden, heel vaak met dezelfde ideeën die ik toen had. Om er maar één te noemen: Jack Kerouac, de Amerikaanse Beat Generation-schrijver, was op zoek naar onbekende en (soms) verboden dingen zoals vastgelegd in zijn On the Road.
De jaren die volgden waren behoorlijk hectisch. Toespraken in het Hogerhuis en veel mensen, vooral vrouwen, die mij graag beter wilden leren kennen, ook meer dan oppervlakkig. En ja, ik ben inderdaad getrouwd, met Annabella Milbanke, en we kregen een dochter, Ada, die, zoals ik ontdekte, gemakkelijk gezien kon worden als een whizzkid in het pre-computer tijdperk. Wiskunde was nooit mijn sterkste kant, maar meer dat van de Princess of Parallelograms, zoals Annabella genoemd werd. Ons huwelijk hield echter geen stand en we gingen scheiden. Het was nogal een schandaal en ik ontdekte dat men vond dat ik de schuld van dit alles had. Toen besloot ik het Verenigd Koninkrijk te verlaten. Ik kon niet meer tegen de Britse bekrompenheid. De oosterse geest had zich te diep in mij geworteld.
Geld was bovendien een tweede belangrijke reden om weg te gaan. Ik was nooit zo goed geweest in het omgaan met geld. De kans was groot dat ik heel veel zou moeten gaan betalen. Ik had al ontdekt dat ik met het geld dat ik tot mijn beschikking had veel meer zou kunnen doen in andere landen dan Groot-Brittannië. Daarom vindt de lezer in mijn werk verhandelingen over geldzaken: van satire tot toewijding, van stoute helden tot gedesillusioneerde personen, van hilarische situaties tot dramatische scenes.
Veel van deze aspecten kunnen natuurlijk gevonden worden in mijn magnum opus Don Juan, waarvan de eerste twee canto’s het daglicht zagen in 1819. Helaas heb ik dit grootse werk nooit af kunnen maken door mijn vroegtijdige dood in 1824. Sterven op 36-jarige leeftijd was volkomen normaal voor de grote dichters van die periode, die de Romantiek genoemd zou worden. Een echte Romantische dichter zou nooit ouder worden dan 36. Na die leeftijd zou hij een zielige zeurpiet worden. In die zin kunnen we vergeleken worden met 27-generatie van popmuziek in de twintigste eeuw.
Maar mijn held is voort blijven leven in de verbeeldingskracht van mensen, zelfs in de eenentwintigste eeuw. Donny Johnny heeft zijn reizen voortgezet in A Modern Don Juan, Cantos for These Times by Divers Hands, en verkende daarbij zelfs het buitenaardse.
De schok die mijn dood in de wereld teweeg bracht! In veel delen van de wereld, vooral in Europa (behalve Groot-Brittannië), gaf mijn overlijden mij een (Byroniaanse) heldenstatus, niet alleen als dichter maar ook als vrijheidsstrijder voor de Grieken in hun strijd tegen het Ottomaanse Rijk. Tot op de dag van vandaag word ik zo gezien, vandaar dat er Byron Genootschappen zijn in heel veel landen. Dit alles resulteerde in het feit dat veel van mijn werken in vele talen vertaald werden. Ik had nooit gedacht dat mensen in China en Japan toegang zouden hebben tot mijn werk in hun eigen taal.
Hetzelfde geldt voor de muziekwereld. Beroemde componisten hebben mijn werk op muziek gezet. Om er maar twee te noemen: Hector Berlioz, een van mijn grootste fans, componeerde Harold en Italie en Pjotr Iljitsj Tsjaikovski Manfred. Ik zou er meer kunnen noemen, maar daar heb ik hier niet genoeg ruimte voor. Bovendien, u heeft nu zo’n fijn communicatiemiddel dat internet heet.
Een ding waar ik blij om ben is dat veel van wat ik geschreven heb bewaard is gebleven, zelfs de vele brieven die ik vanuit al die plaatsen in Europa heb geschreven. Als het lezen van poëzie niet zozeer uw favoriete bezigheid is, probeer dan mijn brieven en dagboeken. Daarin vindt u veel personen die een rol in mijn leven hebben gespeeld, ook personen minder bekend zijn, maar minstens net zo interessant als al die mensen van met naam en faam.
Is het niet interessant om te weten wat er gebeurd is met John Hanson, mijn advocaat, en zijn dochters, waarvan de oudste gedwongen werd met de Graaf van Portsmouth te trouwen?
Kortom, mijn leven en werken blijven interessant genoeg, zou ik zeggen. Ik kijk uit naar het jaar 2024, als u mijn tweehonderdste sterfdag zult herdenken en daarna, ja, het jaar 2088, als we het glas heffen op het feit dat mijn naam dan al 300 jaar op deze aarde rondzwerft!
(opgetekend door Ben Kerkwijk)